شهر هوشمند؛ آینده روشن
فناوری اطلاعات و ارتباطات شهر
مقدمه
ایجاد شهرهای هوشمند باید بعنوان یک امر ضروری توسط شهرداریهای کلانشهرها مورد توجه قرار گیرد. زیرا هوشمندسازی سبب خواهد شد بسیاری از مشکلات موجود در کلانشهرها کاهش یافته و شهرهای بزرگ تبدیل به محیط‌هایی برای زندگی شوند. برای ایجاد شهر هوشمند، مهمترین فاکتور فناوری اطلاعات و ارتباطات و نوآوری می باشد که نقش مؤثر در ایجاد شهر هوشمند دارد.
در شهر هوشمند، در ضمن افزایش مشارکت شهروندان در تصمیم گیری ها، به کمک ساختارهای اطلاعاتی هوشمند و نظام کارامد آموزش شهروندی موارد زیر تحقق می یابند:
- بخش عمده ای از بار مسئولیت و فشار کاری از روی دوش مدیران و دستگاه های دولتی برداشته شده و به خود مردم منتقل می شود.
- از دوباره کاری ها، تصمیم گیری مبتنی برآزمایش و خطا و هدر رفتن زمان و منابع کاسته می شود.
- هزینه های تطبیق شهر با حوادث و رویداد ها به حداقل می رسد و شهر انعطاف پذیری و توانایی لازم جهت مقابله با حوادث غیرمترقبه را می یابد.
- شکل گیری تدریجی یک قشر جدید اجتماعی «قشر خلاق» صورت می پذیرد که شهر را در رقابت فشرده برای جذب سرمایه و تولید ارزش افزوده یاری می نماید.
- شهر در جهان بدون مرز یکپارچه خواهد شد. فرصت های اقتصادی و اجتماعی شهر به میزان چشمگیری افزایش خواهد یافت.
- شهر هوشمند می تواند بستری برای شکل گیری فرآیند های پایدار توسعه شهری به شمار آید.
- شهر هوشمند می‌تواند نه تنها بستری برای افزایش قابل توجه درآمدهای شهرداری باشد بلکه نقش موثری در بهینه‌سازی و اثربخشی فعالیت‌های توسعه شهری ایفا نماید.
لازم به یاد آوری است که هر کدام از شهر های کشور از نقش و شخصیت غالب خاصی برخوردار است و استراتژی هوشمندسازی خاص خود را نیز طلب می کند. در نتیجه بسیاری از رویکردهای رسیدن به شهر هوشمند، نتیجه ای از مطالعات خاص آن شهر خواهد بود.
در شهرهای کشور ما با توجه به ارجحیت رفع مشکلات محیط زیست و خدمات شهری گام های زیر در جهت نیل به این اهداف پیشنهاد می گردد:
- شناخت وضع موجود
- ارزیابی آمادگی حرکت به سمت شهر هوشمند
- تعیین اهداف شهر
- بررسی نمونه های موفق و الگو گیری از آن
- انتخاب پلت فرم
- سرمایه گذاری و پیاده سازی
- فرهنگ سازی و آموزش
- ارزیابی مستمر
اهداف و سیاستها
- تعریف ردیف درآمدی پایدار شهری به طوری که بدون مصرف سرمایه های شهر به توسعه خدمات شهری و افزایش کیفیت زندگی شهری کمک نماید. (استفاده از ظرفیتهای ماده ۱۳۴ برنامه پنج ساله برای بازکردن مسیر درآمدی از حوزه فاوا).
هرگونه جلب مشارکت، کارآفرینی و سرمایه‌گذاری در این حوزه بر مبنای زیرساخت های شهر هوشمند که تهران به آن دست یافته است موجب تقویت ساختار اقتصادی شهر تهران خواهد شد.
- جذب حداکثری مشارکت‌کننده و سرمایه‌گذار، برون سپاری و واگذاری اجرای طرح‌ها به بخش خصوصی
- هوشمندسازی شهرداری و دستگاه‌های زیرمجموعه به منظور کاهش فساد
- بهبود خدمات حمل‌و نقل شهری بر پایه روشهای هوشمند
- فراهم کردن شرایط تجاری‌سازی بانک‌های اطلاعاتی و حمایت فنی و قانونی از کسب‌وکارها و استارتاپ‌های مرتبط با خدمات شهری
- توسعه مدل‌های موفق شهر الکترونیک و شهر هوشند بر پایه تجربیات جهانی
حمایت‌ها و الزامات قانونی موجود:
بخش بیست و پنجم برنامه پنجساله دوم شهرداری تهران ۱۳۹۲ -۱۳۹۷
- هوشمندسازی سازمان شهرداری وگسترش شبکه های ارتباطی برای ارائه خدمات به شهروندان
- ماده ۱۲۸ : شهرداری موظف است بر اساس استانداردهای بین المللی تا پایان سال اول برنامه نسبت به تهیه نظام جامع فناوری اطلاعات و ارتباطات مدیریت شهری تهران (به تفکیک شهر و شهرداری) اقدام و نسبت به ارائه لایحه آن به شورا اقدام نماید.
- ماده ۱۲۹ : در راستای یکپارچه کردن نظام ارائه آمار و اطلاعات و تحقق نظام مدیریت یکپارچه شهری، شهرداری موظف است، تا پایان سال اول برنامه نظام جامع آماری شهر و شهرداری تهران تهیه و اقدامات لازم را حداکثر تا پایان سال سوم برنامه، عملیاتی نماید.
- ماده ۱۳۰: شهرداری موظف است، زیرساخت های مورد نیاز برای ایجاد و توسعه شهر هوشمند تا پایان برنامه، فراهم نماید.
- ماده ۱۳۱: شهرداری موظف است به منظور کاهش تقاضای سفرهای درون شهری و افزایش بهره وری و سرعت ارائه خدمات به شهروندان، خدمات قابل ارائه خود به شهروندان را تقویت نماید.
- ماده ۱۳۲: شهرداری مکلف است در راستای تحقق شهرداری الکترونیک تا پایان برنامه نسبت به ارتقاء سطح کمی و کیفی سرویسهای داخلی خود اقدام نماید.
- ماده ۱۳۳: شهرداری مکلف به پیاده سازی استانداردهای نوین در راستای ارتقاء سطح کیفی سرویسهای ارائه شده در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات، می باشد.
- ماده ۱۳۴: شهرداری موظف است، ضمن حفظ نقش راهبری، سیاستگذاری و نظارت در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و اجرای پروژههای عمومی و بزرگ مقیاس شهری توسط سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات و با هدف افزایش بهره وری و کارایی، نسبت به فعالسازی ظرفیتهای درآمدی این سازمان طبق قوانین و مقررات اقدام نموده به نحوی که تا انتهای برنامه (۱۳۹۷) ۰٫۵ درصد از بودجه سالیانه شهرداری از طریق درآمدهای حاصله از این حوزه تامین گردد. درآمدهای حاصله باید به خزانه شهرداری واریز و در قالب بودجه های سنواتی به این سازمان اختصاص داده شود.
تعریف شهر هوشمند
شهر هوشمند چشم اندازی از توسعه شهری است که فناوری اطلاعات و ارتباطات را در غالب راهکارهای اینترنت اشیاء یکپارچه کرده تا روشی امن به منظور مدیریت دارایی‌های شهری ارائه دهد. برخی از دارایی های شهری شامل سیستم های اطلاعات ادارات منطقه‌ای/استانی، مدارس، کتابخانه‌ها، سیستم های حمل و نقل، بیمارستان ها، نیروگاه ها، شبکه های توزیع آب و مدیریت فاضلاب، رویه‌های اعمال قانون و دیگر خدمات اجتماعی می شود.
هدف از ایجاد یک شهر هوشمند بهبود کیفیت زندگی با استفاده از اطلاعات و فناوری شهری به منظور بهبود کارایی خدمات(ارائه شده توسط دولت) و برآوردن نیازهای ساکنان شهرها است. فاوا(فناوری اطلاعات و ارتباطات) به مقامات شهرها امکان تعامل مستقیم با جامعه و زیرساخت شهر و نظارت بر آنچه در شهر به وقوع می پیوندد، توسعه شهر و زندگی بهتر شهری را می دهد. از طریق استفاده از حسگرهای(Sensors) بکارگرفته شده در سیستمهای نظارت لحظه‌ای، داده ها از شهروندان و دستگاه‌ها جمع آوری می‌شود و سپس پردازش و تحلیل می‌گردد. اطلاعات و دانش جمع آوری شده کلید حل ناکارآمدی شهرها هستند.
فاوا به منظور ارتقا کیفیت، عملکرد و تعامل خدمات شهری، کاهش هزینه‌ها، مصرف منابع و بهبود تعاملات بین شهروندان و دولت مورد استفاده قرار می گیرد. کاربردهای شهرهای هوشمند با هدف بهبود جریان مدیریت شهری و فراهم کردن امکان پاسخ لحظه‌ای/آنی به چالش‌ها را میسر می سازد. یک شهر هوشمند می تواند آماده پاسخ به چالش ها باشد.
چنین شهری از فناوری اطلاعات برای مقاصد زیر استفاده می کند:
- استفاده کاراتر از زیرساخت های فیزیکی(جاده ها، فضاهای ساخته شده و دیگر دارایی های یک شهر) از طریق هوش مصنوعی و تحلیل داده ها به منظور حمایت از توسعه خوب اقتصادی، بهداشتی، اجتماعی و فرهنگی.
- مشارکت موثر مردم در حاکمیت محلی و تصمیم گیری با استفاده از فرایندهای نواوری باز و مشارکت الکترونیک و بهبود هوش جمعی نهادهای شهری از طریق حاکمیت الکترونیک با تاکید بر مشارکت شهروندی و طراحی(اجزا مختلف شهر) با کمک یکدیگر
- یادگیری، تطبیق و نوآوری و در نتیجه پاسخ اثربخش تر و فوری به شرایط در حال تغییر با بهبود هوش شهر.
طبق تعریف اتحادیه اروپا از شهر هوشمند، شهر هوشمند (Smart City)به شهری گفته می‌شود که شش معیار اصلی زندگی هوشمند جدید را داشته باشد:
- جابجایی هوشمند
- اقتصاد هوشمند
- مردم هوشمند
- محیط هوشمند
- زندگی هوشمند
- حکمروایی هوشمند
در راستای تحقق اهداف شهر هوشمند، ما نیازمند نسل جدیدی از خدمات هوشمند تر، شخصی و در همه جا حاضر در شهر و فضاهای شهری هستیم که بر اساس پلت فرم طراحی شده باشد. این موضوع بر بسیاری از جنبه های زندگی ما مؤثر خواهد بود و چشم انداز شهرهای هوشمند آینده را رقم خواهد زد.
راهبرد ایجاد شهر هوشمند
اگر بخواهیم برای دستیابی به شهر هوشمند یک راهبرد کلان ارائه کنیم. این راهبرد دارای سه بخش اصلی است:
جمع‌آوری اطلاعات
در این بخش کلیه اطلاعات مورد نیاز شهر از راه‌های مختلف جمع‌اوری می‌شود که مهمترین آنها عبارتند از:
- توسط حسگرهای مختلف (انواع حسگرهای IOT و … مانند سرعت سنج) جمع‌آوری می‌شود. اعم از اطلاعات ترافیکی، آب و هوا، صدا و ….
- اطلاعات موجود در سیستمهای شهری
- اطلاعات موجود در سایر سیستمهای جاری در بخشهای مختلف اعم از دولت، بانک‌ها، شرکتهای خصوصی، …
این داده‌ها بیشتر در حوزه تماس شهروندان با خدمات شهری قرار می‌گیرند. تمامی کسب و کارها بر اساس تماس شهروندان با بخشهای مختلف شهر تعریف می‌شود. هر جا که تماس بیشتر شود امکان ایجاد درآمد بیشتر است و ارزش بیشتری ایجاد می‌شود. مثال: به عنوان مثال اگر بدانیم که در یکی از پارکها چه میزان جمعیت و در چه ساعتی حضور دارند، موقعیت تعریف یک کسب و کار برای خدمات دهی به مردم شناسایی شده و این داده ارزش اقتصادی پیدا می‌کند.
بخش از این داده‌ها در حال حاضر وجود دارند و بخش عمده‌ای از آنها متاسفانه هنوز جمع‌اوری نمی‌شوند. آن بخش از این داده‌ها هم که الان وجود دارند پراکنده هستند و مجتمع و یکپارچه نیستند.
پلتفرم
در حقیقت مکانی است که کلیه اطلاعات جمع‌اوری شده از سطح شهر در آن یکپارچه شده و داده عظیم شهری را شکل می‌دهد. برای این منظور نیاز به یک پلتفرم شهری وجود دارد. این پلتفرم از این داده‌های عظیم اطلاعات تحلیلی و معنی‌دار(مانند بهینه‌سازی منابع، کسب و کارهای جدید و …) استخراج می‌نماید.
مثال: می‌دانید آلودگی هوا بیشتر در چه نقاطی است و بیماران قلبی چه تعدادی هستند و از این دو داده کسب و کار جدیدی مانند مستقر شدن اورژانس در چهارراه‌ها به منظور سرویس‌دهی بیشتر استخراج می‌شود.
مثال: به عنوان مثالی دیگر در یک نقطه‌ای که ترافیک سنگین وجود دارد با داشتن اطلاعاتی از قبیل تعداد خودرو و موتور و عابر ورودی و خروجی و … می‌تواند یک کسب و کار جدیدی ایجاد شود که سرویس موتور برقی ایجاد می‌کند و از شهرداری مجوز(درآمد) بگیرد. در این حالت شهرداری فقط مدیریت مجوز (سکوها و قیافه شهری)را بر عهده دارد.
نقش در درآمدزایی :
اطلاعات جمع‌اوری شده در بخش اول منشاء اصلی کسب و کارهای شهری هستند. با استفاده از این اطلاعات می‌تواند کسب و کارهای زیادی ایجاد شود که خود منبع درآمد بسیار زیادی می‌تواند برای شهرداری ایجاد نماید. این اطلاعات در حقیقت سرمایه اصلی شهرداری است که می‌تواند درآمد بسیار مناسب و پایدار ایجاد نماید. با استفاده از این داده‌ها و پلتفرم ایجاد شده شهرداری می‌تواند نقش رگولیشن خود را بازی نماید و از محل صدور مجوز و یا اطلاعات درآمد ایجاد نماید.
در دنیا در حال حاضر شهرداریها برای خودشان پلتفرم شهری ایجاد کرده‌اند و کل داده‌های شهری را بر روی این پلتفرم نگهداری می‌کنند. شرکتهای بزرگی در دنیا هستند که این پلتفرم را عرضه می‌کنند. (IBM, Ericson, Apple)
ارتباطات و شبکه
در این بخش کلیه داده‌های جمع‌اوری شده توسط حسگرها با زیرساختهای شبکه‌ای متفاوت به بخش پلتفرم منتقل می‌شود. در حال حاضر بسیاری از این شبکه‌ها توسط خود شهرداری ایجاد شده‌اند که منجر به هزینه‌های زیادی می‌شوند. در حقیقت شهرداری برای خود یک شبکه شهری مجهز به فیبر نوری ایجاد نموده است. ایجاد شبکه‌های شهری دیگر در دنیا مرسوم نیست و در حال حاضر شهرداری می‌تواند با شبکه‌ای که ایجاد نموده است و واگذاری و یا اجاره آن به بخش خصوصی هم سرویس بهتری دریافت نماید و هم درآمد کسب کند.
در رویکردهای جدید بخش جمع‌اوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند در یک ساختار مناسب تجاری کاملا برون‌سپاری شده و تبدیل به مراکز درآمدی برای شهر شوند. سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها را می‌توان به بخش خصوصی سپرد و از محل درآمدی که از این اطلاعات کسب می‌شود هم برای سرمایه‌گذار و هم برای شهرداری درآمد ایجاد نمود. نمونه فعلی آنها مدل دوربین‌های شهریست که در حال حاضر با همین روش اجرا شده‌آند و شرکتهای سرمایه‌گذار از محل اخذ جریمه سهم خود را دریافت می‌نمایند.
از طرف دیگر شهرداری می‌تواند با واگذاری شبکه‌های شهری خود به اپراتورها و شرکتهای حوزه ارتباطات علاوه بر این که خدمات مورد نیز خود را دریافت می‌نماید، کیفیت آن را افزایش داده و از این محل درآمد نیز کسب نماید.
در این رویکرد شهرداریها به مرور هزینه‌های خود را از بین می‌برند و به کلامی واضح‌تر مراکز هزینه خود را تبدیل مراکز درآمد می‌کنند.
مثال:
به عنوان مثال افراد بسیار زیادی متقاضی هستند تا مجوز جمع‌اوری اشغالها را از شهرداری دریافت کنند و از محل بازیافت و یا ایجاد پروسه‌های مختلف بر روی آنها درآمد ایجاد کنند ولی داده و اطلاعات کافی برای تفکیک زباله‌ها و … وجود ندارد. این مرکز هزینه شهرداری می‌تواند تبدیل مرکز درآمد شود به طوری که با صدور مجوز برای این پیمانکاران علاوه بر اینکه خود هزینه‌ای برای جمع‌آوری آنها نمی‌کند و هزینه خود را در این مورد حذف می‌کند درآمدی نیز از محل کسب و کار زباله ایجاد نماید. بدیهی است مدیریت صدور این مجوزها می‌بایست بر اساس داده‌های معتبری شامل حجم و نوع این زباله‌ها باشد.
در این راهبرد شهرداری خود از عملیات خارج شده و با ایجاد پلتفرم شهری صرفا به جمع‌آوری این داده‌ها و اطلاعات پرداخته و از محل عرضه آن و ایجاد کسب و کارها درآمد کسب کند.
آسیب: مهمترین مشکل اتخاذ این راهبرد این است که این داده‌ها در حال حاضر رانت ایجاد می‌کند. و مراکزی که از این رانت بهره می‌برند جلوی پیشبرد آن را می‌گیرند.
آسیب: از طرف دیگر سازمان فناوری اطلاعات شهرداری در حال حاضر خودش همه کار می‌کند: هم شبکه ایجاد می‌کند و هم نرم‌افزار تولید می‌کند و …
در حالی که سازمان فناوری اطلاعات می‌بایست فقط به ایجاد و نگهداری پلتفرم بپردازد و از محل ارائه این اطلاعات به کسب و کارها و ایجاد رگولیشن درآمد ایجاد نماید. درآمدی که از این بخش ایجاد می‌شود درآمد بسیار زیادی خواهد بود. با این رویکرد شهرداری در حوزه رگولاتور عمل می‌نماید و کلیه عملیات خود را در این حوزه برون‌سپاری خواهد کرد.
در این راهبرد حتی سرویسهای زیرساختی را نیز می‌توان واگذار کرد. به عنوان مثال همین سرویس ۱۳۷ را می‌توان برون‌سپاری کرد و از مخابرات به ازاء هر تلفن درآمد کسب کرد.
روشهای انجام این مدل باید بسیار شفاف و چابک باشد و از ساز و کار شرکتهای جانبی خارج شود. در حقیقت این شرکتهای جانبی بایستی به بخش خصوصی واگذار شود. و شهرداری از حوزه عملیات خارج شود.
مثال: به عنوان مثال دیگر با وجود این همه دوربین، اتوموبیل سرقتی دیگر معنی ندارد. اما در حال حاضر از این اطلاعات استفاده نمی‌شود. در حالی که می‌توان با تعریف یک تعرفه درآمدی از محل کشف هر سرقت، این موضوع را برون‌سپاری نمود و از محل آن نیز برای شهرداری درآمد ایجاد نمود.
علاوه بر بخشهای جمع‌اوری داده و ارتباطات و شبکه، با مدلهایی می‌توان بخش اعظم پلتفرم شهری را نیز برون‌سپاری نمود و با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایجاد نمود به طوریکه سرمایه‌گذار از محل درآمد این پلتفرم منافع خود را ببرد. در این حالت شهرداری می‌تواند با جذب سرمایه‌گذار نه تنها هزینه‌های خود را حذف نماید بلکه منبع درآمدی پایدار نیز می‌توان ایجاد نمود.
مثال: به عنوان مثال در حال حاضر بسیاری از درامدهای شهرداری از عوارض نوسازی به دلیل عدم وجود یکپارچگی سیستمهای مختلف و نبود اطلاعات صحیح قابل وصول نیست. در بسیاری از نقاط دنیا داده‌های مربوط به عوارض فروخته می‌شود. مثلا به جای اینکه خود شهرداری نسبت به شناسایی و وصول عوارض نوسازی اقدام نماید، درصدی از عوارض به عنوان کارمزد به شرکت پیمانکاری که این عملیات را بر عهده گرفته است، پرداخت می‌شود.
نیاز ساختاری :
در پایان بایستی به این مهم اشاره نمود که پیاده‌سازی راهبرد شهر هوشمند نیازمند ارتقاء جایگاه فناوری اطلاعات به یکی از معاونتهای اصلی شهرداری با عنوان معاونت شهر هوشمند خواهد بود. این معاونت بایستی کلیه سرویسهای مورد نیاز خود را در سطح ساختار شهرداری در خود مجتمع نماید و بر روی این پروژه متمرکز نماید. بدیهی است که درگیر کردن یکی از معاونتهای شهردار به این حوزه باعث عدم تمرکز و موفقیت شهر هوشمند خواهد شد.
پروژههای پیشنهادی
در صورتیکه شهرداری راهبرد فوق را اتخاذ نماید، و مدل تجاری پلتفرم شهری را طراحی نماید، می‌تواند پروژههای بزرگی را در سطح شهر شروع کند. این پروژه‌ها نیز بایستی با سرمایه‌گذاری بخش خصوصی صورت پذیرد. این سامانه‌ها اطلاعات بسیار مهمی را سیاست‌گذاریها در اختیار مدیران قرار می‌دهند.
در ذیل سعی شده در حوزه‌های مختلف شهر هوشمند، پروژه‌هایی پیشنهاد شوند:
- زندگی شهری هوشمند
- حمل و نقل شهری هوشمند
- سامانه اطلاعات تردد/ترافیک شهری به منظور شناسایی گلوگاهها و مبداء و مقصد خودروهای هر گلوگاه. این پروژه تاثیر بسزایی در جهت سیاستگذاری بهینه در اجرای پروژههای عمرانی و یا مسیر حمل و نقل شهری ایجاد نماید. با استفاده از داده‌های این پروژه می‌توان تاثیر پروژههای عمرانی را بر ترافیک شهری قبل از حجم عظیم سرمایه‌گذاری سنجید و میزان اقتصادی بودن پروژه را محاسبه کرد. ترافیک شهری شامل وسائل نقلیه ورودی به تهران و یا خروجی از تهران و شناسایی وضعیت خودرو و میزان آلایندگی آنها می‌شود.
- حمل و نقل شهری هوشمند
- هوشمندسازی مسیرهای حمل و نقل عمومی. بدین معنی که از میزان مسافر در انتظار در معابر مختلف شهری به صورت آنلاین مطلع شده و سیستم حمل و نقل عمومی متناسب آن به صورت هوشمند تنظیم شود. در این راستا کلیه اتوبوسرانی‌ها و تاکسی‌ها به سامانه‌های هوشمند مجهز خواهند شد. این پروژه تاثیر بسزایی در مدیریت بهینه حمل و نقل عمومی علی‌الخصوص در ساعات پیک بار خواهد داشت.
- ارائه ابزارهای مسیریاب برای حمل و نقل عمومی و تسهیل دسترسی شهروندان به اطلاعات زمانی و مکانی و حجم بار آنها و زمان انتظار آنها قبل و یا در حین سفر. به طوریکه شهروند بر اساس این اطلاعات بتوانند مسیر خود را مدیریت نمایند.
- توسعه سامانه‌های مسافری شهری مانند اسنپ مانند افزودن امکان سفرهای چند وسیله‌ای و مشارکتی. شهرداری بایستی از محل صدور مجوز برای این کسب و کارها درآمد کسب نماید که در حال حاضر توجه درستی به این موضوع نمی‌شود.
- ارائه تسهیلات هوشمند الکترونیکی برای پارک خودرو به طوریکه شهروندان قبل از سفر از امکانات پارکینگ در مقصد مطلع باشند و تسهیلات رزرو و … دریافت کنند.
- کاهش مسافرتهای شهری از طریق جمع‌اوری و تحلیل داده‌های شهری و توزیع مناسب خدمات.
- سامانه حمل و نقل بار درون شهری: به طوریکه بتوان کلیه عملیات حمل و نقل بار را در سطح تهران رصد نمود و بارنامه الکترونیکی صادر نمود. با استفاده از اطلاعات این سامانه می‌توان حمل و نقل بار را در تهران هوشمند نموده و تاثیر مناسبی بر روی ترافیک ایجاد نمود. و علاوه بر این از محل صدور بارنامه نیز برای شهرداری درآمد ایجاد کرد.
- تولید، توزیع و مصرف انرژی و آب هوشمند
- سیستمهای شناسایی گونه‌های گیاهی شهری به منظور جمع‌اوری اطلاعات گونه‌های گیاهی به طوریکه بتوان میزان مصرف آب و یا استفاده از پسماندهای آنان مانند برگهای ریخته شده را تحلیل نمود و سیاستهای تشویقی و استفاده از پسماندها را برای مدیریت بهینه آنها تنظیم نمود.(مانند جمع‌اوری برگهای درختان برای کارخانه‌های کاغذسازی و یا کودهای گیاهی)
- سیستمهای اطلاعاتی شناسایی میزان مصرف انرژی در واحدهای مسکونی و یکپارچه سازی آن با سایر اطلاعات موجود به منظور حمایت از کسب و کارهای جدید در حوزه کاهش انرژی
- کالبد شهری هوشمند
- سامانه مجتمع املاک شهر تهران: به طوریکه بدانیم چه متراژی و با چه امکاناتی و چه قیمتی در هر محله وجود دارد تا بتوان برای اسکان مردم و نحوه ارائه خدمات شهری سیاستگذاری کرد. اطلاعات جمعیتی نیز بایستی به این موضوع اضافه شود تا تناسب سرویسهای شهری با میزان جمعیت آنها سنجیده شود.
- سامانه اطلاعاتی شهروندان: در این خصوص بایستی سامانه‌ای تشکیل شود که همه ساکنین تهران محل سکونت آنها مشخص باشد. و در جابجائی‌ها تغییرات آدرس ثبت شود. برای این منظور بایستی ضمانتهای اجرائی مورد نیاز طراحی و اجرائی شود. با یکپارچه‌سازی این سامانه‌ها اطلاعات مهمی را از وضعیت مسکن‌های موجود در تهران و میزان استفاده از آنها در دسترس خواهد بود. برای این منظور بایستی کارت شهروندی برای ساکنین تهران صادر شود. با راه‌اندازی این سامانه بایستی بتوان اطلاعات مختلف شهروندان از قبیل وضعیت اسکان، محل اسکان، مشاغل، محل کار و … را مجتمع نمود. این سامانه می‌تواند نقش موثری در مدیریت ترافیک شهری داشته باشد. به طوریکه ارتباط محل اسکان شهروندان با محل کار و یا مدارس بچه‌ها را استخراج و نقش آن را در کاهش مسافرتهای شهری تحلیل نمود.
- آموزش هوشمند
- هوشمندسازی مدارس به منظور ایجاد شبکه‌های مختلف مابین مدرسه، آموزش و پرورش، والدین و دانش اموزان تا ارائه خدمات شهری در این حوزه تسهیل شود و کسب و کارهای جدید شهری در حوزه آموزش شکل گیرد. مدیریت سرویس مدارس، تردد والدین و افزایش امنیت دانش‌اموزان و … از مزایای بهره‌گیری از این سیستم‌ها خواهد بود. برقراری این سیستم‌ها البته می‌تواند نقش موثری در بازاریابی برای معلمان خصوصی، تدارکات مدرسه و خریدهای دانش‌آموزی داشته باشد. با مکان‌یابی از دانش‌اموزان و مدارس می‌توان تسهیلات بهتری را در حمل و نقل و جابجائی دانش‌اموزان فراهم نمود. نه لزوما با یک سرویس به صورت مجزا برای هر مدرسه.
- بهداشت و سلامت شهری هوشمند
- ایجاد سیستمهای جمع‌اوری اطلاعات بیماران و خدمات درمانی و تطبیق آن با سایر داده‌های شهری مانند آلودگی هوا، خدمات بیمارستانی و نحوه توزیع‌آنها و …
- اقتصاد شهری هوشمند
- سامانه مشاغل تهران: چه مشاغلی در تهران وجود دارند و این مشاغل کارکنان آنها از کجا می‌ایند و یا مبداء مراجعین آنها از کجاست؟ با تحلیل اطلاعات این سامانه، می‌توان نقش موثری در کاهش مسافرتهای شهری ایفا نمود. به عنوان مثال اگر پس از تحلیل متوجه شویم که بخشی از ترافیک مناطق شمالی و یا غربی شهر به دلیل استفاده از رستورانهای آن می‌باشد می‌توانیم با سیاستگذاری درست برخی از این امکانات را در شرق و یا جنوب شهر با همان کیفیت ایجاد نمود. تا از حجم ترافیک شهری کم کنیم. با تحلیل اطلاعات سامانه مشاغل می‌توان بر روی سرویسهای حمل و نقل عمومی و یا حتی ایجاد تسهیلات مختلف برای جابجائی مشاغل سیاستگذاری نمود.
- سامانه‌های تبلیغات هوشمند و بهینه‌سازی تبلیغات فعلی با روش الکترونیکی. برای کاهش هزینه در این زمینه دو راهکار وجود دارد:
- تهیه سیستم جامع و متمرکز فروش تبلیغات الکترونیکی در دسترس عموم مردم.
- الکترونیکی نمودن تبلیغات شهری و طراحی تبلیغات هوشمند.
- شهروندان هوشمند
- سامانه عیب‌یابی و اعلان شکایات و مشکلات شهری با استفاده از اطلاعات مردمی(مدل توسعه یافته ۱۳۷)
- حکمرانی شهری هوشمند
- تدارکات الکترونیکی شهرداری. کلیه قراردادها و خرید شهرداریها از طریق این سامانه مرکزی انجام می‌شود و امکان شفاف سازی و تحلیل داده‌ها و بهینه سازی مصرف را فراهم می‌اورد. وجود این سامانه علاوه بر اینکه امکان تحلیل هزینه‌های شهرداری را فراهم می‌اورد باعث مبارزه با فساد و خریدهای نامتعارف نیز خواهد شد. حتی شهرداری با داشتن این سامانه می‌تواند تدارکات خود را متمرکز نماید و قدم بسیار بزرگی را برای کاهش هزینه‌های جاری خود بردارد.
- سامانه فروش و واگذاری الکترونیک شهرداری. در این سامانه کلیه مزایده‌ها و فروش و واگذاریهای شهرداری(از جمله املاک) الکترونیکی و قابل رصد و تحلیل خواهد بود. این سامانه این واگذاری ها را شفاف و در اختیار دست‌اندرکاران قرار خواهد داد. که باعث از بین رفتن فساد در این حوزه خواهد شد.
- یکپارچه‌سازی و متمرکز کردن سیستمهای مالی شهرداریها به منظور دستیابی به موقع به اطلاعات مالی و استاندارد نمودن آنها و یکپارچه و تجمیع سازی آنها که نقش موثری در کاهش هزینه و فساد خواهد داشت.
- یکپارچه سازی سیستمهای شهرداری با سیستمهای کشوری و یکپارچه‌سازی اطلاعات. علی الخصوص سیستمهای کشوری که نقش موثری در خدمات شهری دارند مانند سامانه اسناد و املاک، ثبت احوال، مخابرات، تلفن همراه، اب و فاضلاب، برق، گاز و …