شما فقط در موقعی که آب دریا فروکش میکند میتوانید بفهمید چه کسانی برهنه شنا میکنند .
این جمله سرنوشت بسیاری از بنگاه های کسب و کار در بحران اقتصادی امروز دنیاست.به طور مشخص در شرایط رکود بازار مشخص میشود کدام بنگاه ها چه وضعیتی دارند.این پیش بینی صریح ۹ تن از محققین گارتنر در مقاله ای درباره هوش تجاری و مدیریت عملکرد، ارزش آفرینی بیشتر برا ی کسب و کار است.
با توجه به آنچه آورده شد ،در اثر افزایش رقابت در بازارهای جهانی بسیاری از صاحبان کسب و کار به این نتیجه رسیده اند که استفاده ازالگوریتم ها و ابزارهای تحلیل و هوش تجاری گریز ناپذیر است.آنها به این نتیجه رسیده اند که صاحبان تکنولوژی های هوش تجاری با سرعت عمل و دقت تحلیل بالا و افزایش سهم بازارو حفظ و تداوم این روند موفق به ارزش آفرینی بیشتری گردیده اند.این موفقیت ها باعث شده تا استفاده از این تکنولوژیها را به یکدیگر توصیه نمایند و استقبال ناشی از این موضوع منتج به این گردیده است که در این مدت شرکت های مطرح در حوزه فنآوری رایانه اقدام به تولید امکانات و نرم افزارهایی متناسب با نیازهای رو به رشد بازار بنمایند .با تولید ابزارهای مناسب و تجمیع داده های استفاده کنندگان میتوان به دنیای اطلاعات نگاهی تازه انداخت .
میتوان فهمید که چرا یک تکنولوژی در صدر تکنولوژیهای جهان میایستد و چرا همه صاحبان هوش ،ذکاوت و ثروت به سمت استفاده از آن سوق داده میشوند .میتوان فهمید که راه تولید ثروت و ایجاد صرفه اقتصادی از کجا شروع میگردد و به کجا ختم خواهد شد و چگونه صاحبان ثروت مجاب به ورود به دنیای تکنولوژی هوش تجاری میگردند.
برای اولین بار یکی از محققان IBM به نام هانس پیتر لان [۱]در یک مقاله از اصطلاح هوش تجاری استفاده نمود.او تعریف هوش تجاری را اینگونه تصویر نمود “توانایی درک روابط متقابل حقایق ارائه شدهبه عنوان راهنمای عمل به سمت هدف موردنظررا هوش تجاری گویند”
هوش تجاری در حقیقت نوع تکامل یافته ای از سیستم های DSS است که در دهه ۱۹۶۰ تا نیمه دهه ۱۹۸۰ طراحی شدند که با مدل نمودن کامپیوتری، برای کمک به تصمیم گیری و برنامه ریزی استفاده میگردیدند.در اواخر دهه ۱۹۸۰ تمرکز از DSS بر روی مواردی چون data warehouses, Executive Information Systems, OLAP و business intelligence قرار گرفت.در سال ۱۹۸۹ هاوارد درسنر پیشنهاد نمود که از اصطلاح هوش تجاری با عنوان مفاهیم و روشهای بهبود تجارت با پشتیبانی سیستم های تصمیم سازاستفاده نمود که این موضوع فقط تا اواخر دهه ۱۹۹۰ رایج بود.
در دهه های بعد این مبحث توسعه یافت ومورد توجه فضای تجارت و کسب و کار قرار گرفت بر اساس آمار google trends تقریباً روال متناسب توسعه را طی نموده است به نمودار ذیل توجه نمایید.
نمودار آماری ماخذ: google trends
همچنین امروزه مبحث تحلیل تجاری هم به این شاخه اضافه شده است که میتوان با توجه به نمودار ذیل ضریب نفوذ و توسعه آن را پیش بینی نمود .
امروزه بااطمینان کامل میتوان ادعا کرد که استفاده از راه‌حل هوش تجاری می‌تواند قدرت رقابت‌پذیری یک سازمان را افزایش دهد و از دیگر سازمان‌ها متمایز نماید. این راه‌حل این امکان را به سازمان‌ها می‌دهد تا با بکارگیری اطلاعات موجود از مزایای رقابتی و پیشروبودن بهره‌برداری نمایند. این راه امکان درک بهتر تقاضاها و نیازمندی‌های مشتریان ومدیریت ارتباط با آنان را میسر می‌سازد. این راه‌حل این امکان را به سازمان می‌دهدتا بتواند تغییرات مثبت یا منفی را مانیتور کنند. امروزه سازمان‌های پیشتاز صحبت ازERP ،CRMو…. نمی‌کنند، رویکرد سازمان‌ها به سمت هوش تجاری است. آنها به دنبال بهینه‌سازی فرآیندها از طریق ارزیابی و بهبود عملکرد خود و زیرمجموعه‌های وابسته به خود می‌باشند. امروزه افزایش کارایی عملکرد آنچه که سرمایه‌گذاری شده، اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده است.
در یک دهه گذشته بسیاری از سازمان‌ها سرمایه‌گذاری‌های بسیاری را روی تکنولوژی اطلاعات اعم از نرم‌افزار و سخت‌افزار کرده‌اند. در اقتصادامروزه که هزینه‌ها باید کاهش یابد، سازمان‌ها و شرکت‌ها از خود می‌پرسند: «چه مقدار تا کنون برای تکنولوژی سرمایه‌گذاری کرده‌ایم؟» و اینکه «از این سرمایه‌گذاری چه سودی برده‌ایم؟» امروزه در کشورهای پیشرو و توسعه یافته سرمایه‌گذاری در هوش تجاری درحال افزایش است. تحقیقات فارستر در سال ۲۰۰۳ از ۸۷۷ سازمان (کوچک و بزرگ) وتصمیم‌گیرندگان در حوزه فنآوری اطلاعات نشان می‌دهد که از رشد سرمایه‌گذاری ۹/۱% در زمینه فنآوری اطلاعات برخوردارند ولی ۴۵% آنها نیاز به خرید ابزارهای هوش تجاری را دریافته‌اند و برای آن اقدام میکنند. دو دلیل عمده وجود دارد که صنایع و سازمان‌ها به هوش تجاری علاقه‌مندکرده است. اول حضور در عصر اطلاعات، دوم مسائل اقتصادی.
در عصر اطلاعات، کسی که اطلاعات دارد، دارای قدرت است. هر سازمان و شرکتی که از این قدرت برخوردار باشد درصنعت و حرفه خود در مقایسه با رقبای خود متمایز و ممتاز میشود. سازمان‌ها وشرکت‌ها، امروزه با سرعت حرکت و تغییر میکنند. اخذ اطلاعات صحیح در زمان صحیح اساس و پایه این سازمان‌ها است. دلیل دیگر استفاده از هوش تجاری اقتصاد است. بقای سازمان‌ها وشرکت‌ها در طوفان اقتصاد رقابتی امروز بر دو محدوده کاهش هزینه‌ها و افزایش درآمدها متمرکز شده است. در سازمانی که هوش تجاری در آن بکار گرفته میشود،مدیران می‌توانند اطلاعات هزینه‌ها را از داخل سازمان استخراج نمایند و بدانند که هزینه‌ها چه هستند و تصمیم‌هایی برای کاهش و حذف آنها بگیرند. تغییرات آینده راپیش‌بینی کنند و برای مسائل خود راه‌حلی مناسب داشته باشند. بمنظور افزایش درآمد،شرکت‌ها باید علاوه بر افزایش فروش خود، مثلا مشتریان فعلی خود را حفظ کنند. حفظ مشتریان اغلب کاری بسیار پسندیده است.
اما باید بدانیم اغلب کدام مشتری سودبیشتری عاید میکند. معمولا ۲۰% از مشتریان ۸۰% سود شرکت را تامین میکنند. شرکت‌هاباید ابتدا مشتریانی که سود بیشتری را عاید می‌سازند، حفظ نمایند. باید بدانید هوش تجاری کاربرد بسیاری در این بخش نیز دارد. گام بعدی تجزیه و تحلیل رفتار بازار، فروش ومشتریان پرسودده هستند. این دانش به مدیران کمک میکند تا چگونه مشتریان خود رامدیریت نمایند. برای جلب نظر مشتریان ممکن است پارامترهای کانال‌های هزینه‌ای، فروش عمده به مشتریان و یا تغییر در حاشیه سود و…. مدنظر قرار گیرد. نکته مهم این است که رفتارها با مشتریان یکسان نیست و هر مشتری یا گروهی از مشتریان روابط خاص خود راخواهندداشت.
سرانجام، اینکه علاوه بر مشخصه‌های اطلاعاتی فوق سایر اطلاعات مدیریتی برای تصمیم‌گیری در سازمان‌ها نیز وجود دارد که نیاز به تحلیلی برای تصمیم‌گیری دارد، مثل اطلاعاتی در حوزه ماموریت اصلی سازمان و یا شرکت، اطلاعات منابع انسانی، اطلاعات تولید و ساخت، اطلاعات خدمات ارائه شده و … تکنولوژی هوش تجاری راه‌حلی برای بکارگیری این اطلاعات و ایجاد هوشمندی در مدیران می‌باشد که آگاهانه تصمیم‌گیری نمایند و تصمیم آنان مبنی بر واقعیات و درک آگاهانه آنان از تغییرات فعلی و آتی و استفاده از سوابق در سازمان باشد.
نمودارآماری :ماخذ google trends
با توجه به نمودار توسعه علوم رایانه این مباحث در حوزه ۱۰ علم برتر دنیای فنآوری رایانه ای قرار گرفته است .
جدول ۱۰ علم برتر در حوزه علو رایانه از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۰
در سال ۲۰۱۲ نیز مبحث Analytics &business intelligence رتبه نخست رابه خود اختصاص داده است.
به نظر میرسد در دنیای پرتلاطم و متغیر امروزی , داشتن دانشی عمیق نسبت به همه عوامل مثل مشتریان ، رقبا، محیط اقتصادی، عملیات و فرآیندهای سازمانی که منجر به اتخاذ تصمیمات درست , سریع و به موقع از سوی مدیران ارشد میگردد، امری حیاتی برای بقای سازمان ها محسوب می شود . استفاده از انواع هوشمندی بخصوص هوش تجاری , می تواند عامل مهمی برای رسیدن به این مطلوب باشد. لذا ما امروزه و در طول سالیان متوالی شاهد توسعه تکنولوژیهای مرتبط با این مبحث علمی میباشیم.بلاشک توسعه علوم رایانه است که باعث بوجود آمدن امکان توسعه تکنولوژیهایی از این دست گردیده است.