به الگوهای مشخص و تعریف‌شده‌ای که ساعات ورود و خروج پرسنل و همچنین ساعات شروع و پایان کار پرسنل طی یک بازۀ زمانی مشخص را تعیین می‌کنند، شیفت کاری می‌گویند.
شیفت کاری برای هر کارمند، لزوماً در طول یک سال ثابت نیست و ممکن است برحسب نیاز، چندین بار تغییر شیفت در سال برای هر کارمند به‌وجود بیاید و در شیفت‌های مختلف و متفاوت مشغول به کار شود.
انواع شیفت کاری:
۱-شیف ثابت (عادی)
۲-شیفت گردشی (نوبت‌کاری)
۳-شیفت آزاد
شیفت ثابت یا عادی:
شیفت ثابت شیفتی است که در طی یک بازۀ زمانی مشخص، ساعات ورود و خروج آن تغییر نکرده و ثابت می‌ماند. رایج‌ترین نوع شیفت‌های کاری، شیفت‌های عادی و اداری هستند که در طول یک هفته تعریف می‌شوند.
علاوه‌بر این، شیفت‌های ثابت دیگری نیز وجود دارند که به صورت تعداد معیّنی از روزهای کاری و روزهای استراحت، در یک بازۀ کاری مشخص وبه‌صورت شب‌کاری یا روزکاری تعریف می‌شوند.
شیفت‌های عادی و اداری شامل شیفت‌هایی هستند که ساعت ورود و خروج ثابت طی یک هفته دارند و روزهای تعطیل آن عمدتاً روزهای پنجشنبه و جمعه و یا صرفاً روزهای جمعه است.
برای مثال، شیفتی که از شنبه تا چهارشنبه ساعت ورود آن ساعت ۰۷:۰۰ صبح و ساعت خروجش ۱۶:۰۰ عصر بوده و روزهای تعطیل آن پنجشنبه و جمعه است.
انواع شیفت‌هایی که با روزهای کاری و روزهای استراحت مشخص، تعریف می‌شوند نیز شیفت‌هایی مانند شیفت های ۷-۷ عادی‌کار، ۱۴-۱۴ عادی‌کار، ۷-۱۴ عادی‌کار ، ۷-۷ شب‌کار، ۱۴-۱۴ شب‌کار هستند.
این شیفت‌ها عموماً در مناطق عملیاتی و سازمان‌هایی استفاده می‌شود که به دلیل شرایط محیطی یا کاری، کارمندان بعد از بازه‌ای که در سازمان مشغول به کار هستند، نیاز به استراحت و بازگشت به شهر خود دارند.
به‌عنوان مثال شیفت ۷-۷ عادی‌کار، به‌صورت ۷ روز کاری از ساعت ۰۷:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر بوده و سپس ۷ روز استراحت و روزهای تعطیل این شیفت است و پس از آن دوباره ۷ روز کاری از ساعت ۰۷:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر دارد.
همچنین شیفت ۱۴-۱۴ عادی‌کار به صورت ۱۴ روز کاری از ساعت ۰۷:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر بوده و سپس ۱۴ روز استراحت و روز تعطیل این شیفت است و پس از آن دوباره ۱۴ روز کاری از ساعت ۰۷:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر دارد.
شیفت ۷-۷ شب‌کار نیز به این‌صورت است که ۷ روز کاری از ساعت ۱۹:۰۰ عصر امروز تا ۰۷:۰۰ صبح فردا (شب‌کاری) بوده و سپس ۷ روز استراحت و روز تعطیل دارد و پس از آن دوباره ۷ روز کاری از ساعت ۱۹:۰۰ عصر امروز تا ۰۷:۰۰ صبح فردا.
شیفت گردشی(نوبت‌کاری):
شیفت گردشی شیفتی است که در طول ماه یا در یک بازۀ زمانی مشخص گردش دارد؛ به‌گونه‌ای که نوبت‌های کاری آن در صبح، عصر یا شب واقع می‌شوند.
در این شیفت ممکن است یک گروه کاری در یک بازۀ مشخص در زمان صبح در محل کار حاضر شوند و بعد از مدتی شیفت آنها به عصر یا شب تغییر کند و بالعکس.
شیفت‌های گردشی رایج که به آنها چرخشی نیز گفته می‌شود، عبارتند از ۷-۷ نوبت‌کار، ۷-۱۴ نوبت‌کار، ۱۴-۱۴ نوبت‌کار و شیفت ۴۸-۲۴.
به عنوان مثال در شیفت ۷-۷ نوبت‌کار در یک بازۀ ۲۱ روزه ، ۷ روز کاری از ساعت ۰۷:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر سپس ۷ روز استراحت(تعطیلی) و پس از آن ۷ روز کاری از ساعت ۱۹:۰۰ عصر امروز تا ۰۷:۰۰ صبح فردا(شب‌کاری) وجود دارد.
شیفت ۱۴-۱۴ نوبت‌کاری نیز شامل یک بازۀ ۴۲ روزه، ۱۴ روز کاری از ساعت ۰۷:۰۰ صبح تا ۱۹:۰۰ عصر، سپس ۱۴ روز استراحت (تعیطیلی) و پس از آن ۱۴ روز کاری از ساعت ۱۹:۰۰ عصر امروز تا ۰۷:۰۰ صبح فردا(شب‌کاری) می باشد.
توجه داشته باشید که با توجه به نیاز هر سازمان، می‌توان شیفت‌های چرخشی متفاوت و متعددی را تعریف کرد. مانند ۱۴-۷ نوبت‌کار ، ۶-۸ نوبت‌کار ۲۴-۲۴ نوبت‌کار و…
شیفت آزاد
شیفت آزاد شیفتی است که در آن ساعت ورود و خروج تعریف نشده است و صرفاً میزان حضور کارمند براساس ساعت اهمیت دارد. در این شیفت‌ها براساس توافق بین کارمند و کارفرما مشخص می‌شود که فرد در یک بازۀ زمانی مشخص(چند روز، یک هفته یا یک ماه) باید چند ساعت در محل کار حضور داشته باشد.
