مسئولیتپذیری زیستمحیطی
زمانی که یک کسبوکار بتواند تأثیر اقدامات و فعالیتهای خود را بر محیط زیست تشخیص دهد، اولین قدم را در راستای مسئولیت زیستمحیطی برداشته است و قدم بعدی این است که کسبوکار خود را موظف به انجام اقداماتی بداند که بتوانند تأثیرات منفی را به حداقل برسانند. این اقدامات بسته به نوع کسبوکارها متفاوت است و میتواند شامل اقداماتی از قبیل کاهش ضایعات، حفظ منابع و اتخاذ شیوههای پایدار مانند استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر است. بهعنوان مثال، یک کسب و کار پایدار ممکن است در بهکارگیری تجهیزات کممصرف سرمایهگذاری کند یا یک برنامۀ بازیافت منظم را اجرا کند یا مواد اولیۀ خود را از تامینکنندگانی تهیه کند که میداند به مسائل زیستمحیطی اهمیت میدهند؛
کسبوکارهای پایدار با کاهش رد پای زیستمحیطی خود میتوانند به محافظت از سیارۀ زمین و ایجاد آیندهای سالم تر برای نسلهای بعدی کمک کنند.
مسئولیت اجتماعی
یک کسبوکار پایدار، تأثیر خود بر اجتماع را در نظر میگیردذو در راستای ارتقای رفاه اجتماعی گام برمیدارد. فعالیتهایی که کسبوکارها در این زمینه انجام میدهند شامل رفتار منصفانه با کارکنان، تعامل با جامعۀ محلی و حمایت از اهداف اجتماعی است. اگر بخواهیم بهصورت دقیقتر به این نوع فعالیتها اشاره کنیم، یک کسبوکار پایدار باید دستمزدها و مزایای منصفانهای را به کارکنان خود ارائه دهد، از خیریههای معتبر و سازمانهای مددکاری اجتماعی حمایت کند، یا طرحهای مسئولیت اجتماعی مانند برنامههای داوطلبانه یا کمکهای مالی را اجرا کند.
کسبوکارهای پایدار با مسئولیتپذیری اجتماعی میتوانند به ایجاد جامعهای عادلانهتر و فراگیری رفاه اجتماعی کمک کنند.
مسئولیتپذیری اقتصادی
پایداری اقتصادی بلندمدت و تضمین ثبات مالی، دو کلیدواژهای هستند که برای کسبوکارهای پایدار اهمیت بسیار زیادی دارند؛ درواقع، پایداری کسبوکار تا حد بسیار زیادی به مسئولیتپذیری آن کسبوکار در حوزۀ اقتصادی مرتبط است و اقداماتی که میتواند منجر به دستاوردهای پیشگفته شوند، شامل مدیریت هزینهها، به حداکثر رساندن کارایی، و سرمایهگذاری در نوآوری و رشد است. برای مثال، یک کسبوکار پایدار ممکن است با بهکارگیری شیوههای تولید نوآورانه بتواند راهی برای کاهش هدررفت منابع مالی و انسانی خود پیدا کند و با سرمایهگذاری در تحقیق و توسعه با نیمنگاهی به توسعۀ محصولات پایدار، هویت اقتصادی خود را با مسئولیتپذیری گره بزند. کسبوکارهای پایدار با مسئولیتپذیری اقتصادی، میتوانند ارزش بلندمدتی برای سهامداران ایجاد کنند و به ایجاد یک اقتصاد پایدار و شکوفا کمک کنند.
شفافیت
برای پایدار بودن یک کسبوکار، چارهای جز شفافیت وجود ندارد؛ در واقع یک کسبوکار پایدار تنها زمانی میتواند به حیات خود ادامه دهد که بتواند در تمام سازوکارها و فعالیتهای خود شفاف باشد و با ذینفعان در مورد عملکرد زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی بهطور آشکار ارتباط برقرار کند. اقداماتی که کسبوکارها در این راستا میتوانند انجام دهند شامل اطلاعرسانی و ارائۀ گزارشهای دقیق و اطلاعات لازم در مورد شیوههای پایداری، معیارهای عملکرد و اهداف آنان است. برای مثال، یک کسبوکار پایدار ممکن است یک گزارش پایداری سالانه منتشر کن یا در فرآیندهای مشارکت ذینفعان برای جمعآوری بازخورد و دریافت ورودی شرکت کند.
کسب و کارهای پایدار با شفافبودن میتوانند برای تمام ذینفعان خود اعتماد ایجاد کنند و تعهد خود را به پایداری نشان دهند.
همکاریهای پایدار
یک کسبوکار پایدار اهمیت همکاری را میشناسد و با ذینفعان برای رسیدگی به چالشهای زیست محیطی و اجتماعی همکاری میکند؛ این همکاری شامل تعامل با تأمینکنندگان، مشتریان و جامعه برای ایجاد ارزش مشترک است. بهعنوان مثال، یک کسبوکار پایدار ممکن است با تأمینکنندگان خود برای توسعۀ شیوههای پایدار همکاری کند یا با مشتریان برای ایجاد محصولات یا خدمات پایدارتر وارد تعامل شود. همچنین از طریق همکاری در راستای توسعۀ پایدار میتواند با خیریهها و سازمانهای مددکاری اجتماعی یا مؤسسات تحقیقی برای رسیدگی به مسائل اجتماعی یا زیستمحیطی، همکاری کند.
کسبوکارهای پایدار از طریق همکاری میتوانند از تخصص و منابع سایر ذینفعان برای دستیابی به اهداف مشترک و ایجاد تأثیر مثبت استفاده کنند.
چگونه یک کسبوکار میتواند عملکردهای خود در زمینۀ پایداری را اندازهگیری کند؟
اندازهگیری عملکرد پایداری گام مهمی برای کسبوکارها است تا پیشرفت خود را به سمت پایدارتر شدن دنبال کنند. بهطور معمول چند راه وجود دارد که کسبوکارها میتوانند از آن طریق عملکرد پایداری خود را اندازهگیری کنند:
۱- معیارهای زیستمحیطی:
کسبوکارها میتوانند اثرات فعالیتهای خود بر محیط زیست را با اندازهگیری معیارهایی مانند مصرف انرژی، انتشار گازهای گلخانهای، مصرف آب، تولید زباله و مصرف منابع ردیابی کنند. در کنار ردیابی این معیارها در طول زمان، کسبوکارها میتوانند زمینههای بهبود را نیز شناسایی کرده و اهدافی را برای کاهش رد پای زیست محیطی خود تعیین کنند.
۲-معیارهای اجتماعی:
کسبوکارها میتوانند تأثیر اجتماعی خود را با ردیابی معیارهایی مانند گردش مالی کارکنان، میزان مشارکت کارکنان، تنوع و شمول، مشارکت جامعه و رضایت مشتری اندازهگیری کنند. با ردیابی این معیارها، کسبوکارها می توانند زمینههای بهبود را نیز شناسایی کرده و اهدافی را برای بهبود عملکردشان در رابطه با شاخصهای اجتماعی تعیین و دنبال کنند.
۳-معیارهای اقتصادی:
تأثیر اقتصادی را با شاخصهای گوشآشناتری میتوان ردیابی کرد. شاخصهایی مانند درآمد، سود، بازگشت سرمایه و صرفهجویی در هزینه. با اندازهگیری و مطالعه و مشاهدۀ این معیارها، مشاغل میتوانند میزان بهبودهای هر مورد را شناسایی کرده و مسیری را برای بهبود عمکلرد خود متصور شوند.
۴-تهیه و انتشار گزارش پایداری:
گزارش پایداری یعنی ارائه و افشای عمومی عملکرد زیستمحیطی، اجتماعی و اقتصادی یک شرکت؛ شاید در چندسال گذشته نمونههای اینچنینی بیشتر به چشممان خورده باشد. گزارش پایداری درواقع گزارشی است که کسبوکار بهصورت خودخواسته و بهعنوان یک تعهد اخلاقی-حرفهای، خود را ملزم به انتشار آن میکند. تهیۀ یک گزارش پایداری میتواند باعث شود که ذینفعان اصلی سازمان بتوانند نگاه بهتری به عملکرد آن سازمان یا شرکت داشته باشند و در آن استراتژی پایداری، اهداف و معیارهای عملکرد شرکت در زمینۀ پایداری را ردیابی کنند. بهطور خلاصه گزارشدهی پایداری میتواند به کسبوکارها کمک کند تا عملکرد پایداری خود را به ذینفعان انتقال داده و تعهد خود را به پایداری نشان دهند.
۵-استانداردها و گواهینامههای پایداری:
استانداردها و گواهینامههای پایداری ارزیابیهای شخص ثالثی هستند که عملکرد پایداری یک شرکت را بر اساس معیارهای پیشگفته ارزیابی میکنند. نمونه هایی از استانداردها و گواهینامههای پایداری معتبر در سطح جهانی عبارتند از: Global Reporting Initiative (GRI)، CDP Worldwide (CDP)، و گواهینامۀ LEED؛ با دستیابی به این استانداردها و گواهینامهها،کسبوکارها در مقیاس جهانی میتوانند تعهد خود را به پایداری نشان دهند و برای تلاشهای خود بهرسمیت شناخته شوند.
پنج نمونه از کسبوکارهای پایدار در مقیاس جهانی:
Patagonia:
پاتاگونیا یک شرکت پوشاک است که تعهدی بسیار قوی به پایداری محیط زیست دارد. در محصولات این شرکت از پنبۀ ارگانیک، پلیاستر بازیافتی و سایر مواد پایدار و دوستدار محیط زیست استفاده میشود. این شرکت با ارائۀ گزارشهای دقیق، خود را متعهد به کمترکردن ردپای کربنی میداند و علاوهبر آن، یک درصد از درآمد حاصل از فروش خود را به اهداف زیستمحیطی تخصیص میدهد.
Unilever:
یونیلور یک شرکت کالاهای مصرفی است که اهداف پایداری بلندپروازانهای را در دستور کار خود قرار داده است؛ از جمله کاهش ردپای زیست محیطی و بهبود زندگی میلیونها نفر از این طریق. آنها متعهد شدهاند تا سال ۲۰۳۰ از انرژیهای ۱۰۰% تجدیدپذیر استفاده کنند و چندین طرح پایداری مانند طرح زندگی پایدار را راهاندازی کردهاند.
Tesla:
تسلا شرکتی است که فعالیت خود را با تعهد به ایجاد آیندهای پایدارتر از طریق تولید خودروهای الکتریکی و محصولات انرژیهای تجدیدپذیر تعریف کرده است. فعالیتهای این شرکت حول محور کاهش وابستگی جهان به سوختهای فسیلی متمرکز شدهاند و هدف خود را سرعتبخشیدن به پروسۀ انتقال مصرف انرژی بهسوی انرژی پایدار تعیین کردهاند.
Interface, Inc:
اینترفیس یک شرکت تولیدکنندۀ کفپوشهای تجاری است که در مقیاس جهانی فعالیت میکند؛ این شرکت موضع محکمی در مورد پایداری اتخاذ کرده است؛ آنها هدف خود را برای تبدیلشدن به یک شرکت کاملاً پایدار تا سال ۲۰۴۰ تعیین کردهاند و تعدادی از روشهای پایدار مانند استفاده از مواد بازیافتی در محصولات، کاهش ضایعات و کمینهکردن مصرف انرژی را اجرایی کردهاند.
Danone:
Danone یک شرکت مواد غذایی و نوشیدنی است که با تعریف مأموریت خود، متعهد به بهبود تأثیرات تغذیهای، اجتماعی و زیستمحیطی شده است؛ این شرکت نیز هدف خود را برای رسیدن به سطح بسیار بالایی از عمکلرد پایداری تا سال ۲۰۳۰ تعیین کرده است و طرح های پایداری متعددی مانند یک سیاره، یک سلامتی را راه اندازی کرده است؛ ابتکاری که بر ترویج کشاورزی پایدار و کاهش ضایعات تمرکز دارد.
پایانبندی
کسبوکار پایدار فقط یک ترند جهانی نیست بلکه در واقع یک ضرورت جهانی و انسانی است؛ با اتخاذ شیوههای پایدار، کسبوکارها میتوانند ارزش بلندمدتی برای همۀ ذینفعان خود ایجاد کنند و در عین حال به دستیابی به آیندهای پایدارتر کمک کنند. مسئولیت زیستمحیطی، مسئولیت اجتماعی، مسئولیت اقتصادی، شفافیت و همکاریهای پایدار، اصول کلیدی برای کسبوکارهای پایدار هستند و این کسبوکارها با ایجاد تعادل بین سودآوری اقتصادی، اهداف اجتماعی و حفاظت از کرۀ زمین، میتوانند تأثیر مثبتی در جهان ایجاد کنند و آیندۀ بهتری را برای همۀ ما بسازند.